Onderwijsformule: BEO

Mijn missie is om burgerschap, empowerment en ondernemerschap als generieke vakken te laten gelden in het onderwijs. Met te beginnen in het beroepsonderwijs dat anno 2019 nog steeds te weinig waardering krijgt voor de vakmensen die zij leveren.

Een grote meerderheid die ervoor zorgt dat toekomstig Nederland op de rails blijft. Want wat is nou eigenlijk geen mbo om ons heen? Juist, vrijwel weinig. Veel om ons heen is mbo, denk aan het Openbaar Vervoer, de bakker die zorgt voor het ambachtelijke brood en gebak, de fietsenmaker, de kassa en winkelmedewerkers die ervoor zorgen dat alles netjes in de schappen ligt als de vrachtwagenchauffeur de karren met goederen heeft afgeleverd. Zo is er nog veel meer wat mbo is en waar we ons niet of nauwelijks van bewust zijn.

Het mbo is de draaiende motor van Nederland en mijn missie is daarom om meer waardering en bewustzijn te gaan creëren in Nederland. Om het stigma en het negatief klevende imago voor een groot deel uit het veld te slaan. Want veel gemotiveerde studenten krijgen met dit imago te maken terwijl deze helemaal niet past bij hen. Ik ben één van die studenten geweest die zich door dat stigma eerst niet thuis voelde in het mbo, maar zich nooit ernaar conformeerde.

Doormiddel van empowerment leerde ik mijzelf kennen. Ik werd mij bewust van mijn kwaliteiten, maar ook mijn blinde vlek, inspiraties en krachtbronnen.  Destijds kreeg ik ook burgerschap van één van de meest inspirerende docenten binnen het mbo: Laura Polder. Tijdens de lessen burgerschap werd mij geleerd hoe ik een participerende wereldburger kan zijn en leerde ik om mijn argumenten beter op te bouwen en vervolgens te nuanceren.

Het vak ondernemerschap zie ik als een onderdeel van burgerschap. Je leert jezelf op de kaart te zetten door middel van het bezoeken van conferenties, lokale vergaderingen, het organiseren van activiteiten of de studentenraad. Je kan ook het besluit nemen om een website te maken en je stem te laten horen! Kortom, het vak ondernemerschap is erg divers en zou moeten staan voor het ondernemen vanuit passie. Iets wat de mbo’er van nature al heeft, maar altijd verder kan ontwikkelen om zo zijn of  haar professionele netwerk uit te breiden.

Empowerment kan een goed middel zijn om de student zekerder en bewuster van zichzelf te maken. Burgerschap helpt de student bij het genuanceerd verwoorden en debatteren, maar ook bij het participeren, het maken van een wereldburger. Als de student zich optimaal heeft kunnen ontwikkelen tijdens Empowerment en Burgerschap, dan zal de volgende stap ondernemen zijn.

Het opbouwen van een netwerk, het organiseren van evenementen of wellicht wel een eigen bedrijfje opstarten. Het zijn allemaal mooie ideeën die je makkelijker afgaan als je meer inzicht hebt in jezelf en als je trots kan zijn op wie je bent. Het is een proces in de zelfontplooiing van de student.

Het verlangen naar (zelf)acceptatie

Onlangs werd ik gevraagd om niveau 3-studenten te begeleiden. Deze studenten konden namelijk niet starten met hun stage. Vrijgeven is geen optie en dus het verzoek of ik een programma kon maken en dit ook kon uitvoeren. Ik ging direct aan de slag en besloot een programma te maken waarin de vakken Burgerschap, Empowerment en Ondernemerschap tot hun recht moesten komen! Je kunt hier lezen waarom ik deze drie vakken zo belangrijk vind en dan ook als generiek wil laten gelden.

De studenten kwamen binnen en we stelden ons voor aan elkaar. Een klas met veel diversiteit, een klas met verschillende verhalen. Het programma liep zoals gepland, totdat ik aan mijn medestudenten vroeg hoezeer zij zich een Nederlander voelen en tot waar hun Nederlanderschap reikt. Het werd doodstil en ik keek ze doordringend aan. Jullie moesten eens weten hoe pijnlijk dit moment voor mij was. Hoe kan het dat jongeren die hier vanaf kleins af aan participeren in het Nederlandse onderwijs, hier werken, sporten, wonen en zich hier ontwikkelen tot die participerende wereldburger waar wij allen zo naar verlangen – hoe kan het zijn dat juist deze jongeren zolang moesten nadenken om deze vraag te beantwoorden? Een pijnlijk moment.

Uiteindelijk besloot een zeer goedgebekte studente antwoord te geven op mijn vraag. ‘Weet u wat het is? Veel van ons worden buitengesloten omdat ik een hoofddoek draag of omdat hij daar achterin een kleur heeft!’ Ze keek mij doordringend aan en ik voelde haar verlangen om geaccepteerd te worden in deze samenleving.

De klas was het met haar eens en de voorbeelden en eigen ervaringen kwamen naar voren: ‘Waarom ben ik een Nederlander als ik iets goed doe en waarom een Surinamer als ik iets doe of vind wat hen niet zint?’ ‘Waarom krijgt Klaas de Vries wel een uitnodiging voor een sollicitatiegesprek, maar Chaymae en Mohammed niet?’ Je kon een speld horen vallen in het lokaal.

Er kwam duidelijk naar voren dat het buitensluiten niet alleen gebeurde omdat men een andere etniciteit heeft, maar dat scholing ook een grote rol speelt in dat buitensluiten. Want waarom krijgt het MBO niet zulke faciliteiten net zoals de hogescholen en universiteiten hebben? Waarom ziet men het MBO meer als één grote middelbare school en niet als een instituut? Het zijn vragen waarop er nog steeds geen duidelijk antwoord op is en dat is zeker niet eerlijk en al helemaal niet oké.

Aan het eind van mijn programma besloot ik de studenten een kritische vraag te stellen. ‘Jullie hebben het over buitengesloten voelen. Dit zou dan komen door bepaalde ervaringen die zeker niet prettig zijn. Jullie voelen je duidelijk een tweederangsburger in Nederland en dat is waar het mis gaat. De beeldvorming die jij van jezelf hebt als persoon is uiterst belangrijk. Dus ik vraag jullie om kritisch te kijken naar de beeldvorming die jullie over jezelf hebben. Zelfacceptatie.’

Toen de tijd bijna om was kreeg ik nog gauw feedback van de studenten. ‘Ik heb niet het gevoel dat ik voor niets naar school ben gekomen. U gaat een goede meester worden!’

Ik liep lachend het lokaal uit en ging heerlijk het weekend in.