Dat het welzijn van onze studenten steeds meer aandacht krijgt is niet meer dan normaal, maar alleen aandacht is niet genoeg. Er zijn maatregelen nodig voor op de korte termijn. De zorgelijke ontwikkelingen rondom het studentenwelzijn laten zien dat het een urgent probleem is. Dat blijkt ook uit de eerste onderzoeksuitkomsten van Jolien Dopmeijer. Zij stelt onder andere dat één op de vijf studenten last heeft van suïciderisico.

Dit schooljaar startte ik op het HBO de opleiding Bestuurskunde. Ik kom af van het MBO waar ik de opleiding tot onderwijsassistent volgde.

Het MBO ervoer ik als een plek waar ik veel ruimte kreeg om mij te ontplooien zoals ik dat graag wilde. Ik bouwde een stevig netwerk op en nam deel aan allerlei projecten waardoor ik mijn professionele identiteit goed kon ontwikkelen.

Na drie jaar MBO achter de rug te hebben gehad kan ik concluderen dat ik voor een groot deel zelf de autonomie had over mijn eigen leerproces. Dat stimuleerde onder andere ook mijn ambitie en doorzettingsvermogen om mijn studieloopbaan te vervolgen.

Nu loop ik een tijdje mee in het HBO en kom ik steeds vaker nieuwe knelpunten tegen in het onderwijs met de onmisbare gevolgen van dien. Eén van deze problemen is inmiddels uitgegroeid tot een begrip wat niet meer weg te denken is in het onderwijs: studentenwelzijn.

Een onderwerp waar onderzoek naar wordt gedaan door Jolien Dopmeijer (Hogeschool Windesheim). Ik sprak haar in verband met een studieopdracht over studiesucces en ik schrok van de eerste onderzoeksuitkomsten. Deze riepen veel vragen bij mij op.

Bij één op de vijf studenten is het risico tot zelfdoding aanwezig. Ik verbaasde mij toen ik de eerste onderzoeksuitkomsten las en wist meteen dat ik mij wil inzetten voor verbetering.

Waarom hebben zoveel jonge mensen in Nederland last van stress en burn-outs? Hoe kan het dat studenten vermoeid en emotioneel uitgeput zijn? Hoe kan dit jonge mensen overkomen in een welvarend land als Nederland? Of is dit laatste misschien wel de denkfout die we met elkaar maken? Koppelen we een hoog welvaartsniveau automatisch aan goede gezondheid en welzijn?

We zijn de aandacht voor de ontwikkeling van de student als mens in zijn totaliteit uit het oog verloren in het hoger onderwijs. Het lijkt wel alleen te gaan om de numerieke resultaten die een student boekt in zijn studieloopbaan. Kijk bijvoorbeeld naar het behalen van een positief BSA (50 van de 60 studiepunten) of het doen van nevenactiviteiten enkel en alleen om ‘op te kunnen vallen’. Daarnaast verwacht men ook nog dat je een zowel zakelijk als persoonlijk netwerk opbouwt. Als dat al niet genoeg is: er zijn er ook nog studenten die naast een voltijd studie een parttime-baan hebben om het dak boven hun hoofd te kunnen houden.

Bovenstaande factoren vervullen een belangrijke rol in het leven van een student, maar zijn moeilijk verenigbaar waardoor stress en prestatiedruk op de loer liggen. Het verhaal van Rupsje Nooitgenoeg is in volle gang.

Begrijp mij niet verkeerd, een beetje druk als extrinsieke motivatie is nodig om persoonlijk doelen te behalen en is ook goed voor onze ontwikkeling. Alleen ben ik wel van mening dat het extrinsieke nooit zou mogen leiden tot het verdoven van de intrinsieke motivatie.

Het frustreert mij dat een groot deel van onze studenten worstelt met prestatiedruk. Een druk gedreven door de maatschappij, die kan leiden tot, zo heeft onderzoek uitgewezen, depressie, suicidale gedachten en bij sommigen zelfs tot een poging tot zelfdoding.

Een onverteerbaar, maar oplosbaar probleem door middel van maatregelen die op korte termijn ingevoerd kunnen worden. Er lopen immers genoeg intelligente docenten, studenten en decanen rond in het hoger onderwijs die hier met elkaar over in gesprek moeten.

Denk dan bijvoorbeeld aan het creëren van een leerklimaat waarin studenten hun talenten en interesses buiten de studie kunnen koppelen aan de theorie die zij krijgen. Zoals een student Bestuurskunde die dol is op muziek. Hoe kan deze student zijn passie voor muziek meenemen in het analyseren en oplossen van een maatschappelijk probleem? Of denk aan het invoeren van het vak Empowerment waarin studenten bewust op zoek gaan naar hun kwaliteiten en blinde vlek. Hierdoor kunnen zij beter inspelen op praktijksituaties omdat zij over meer zelfkennis beschikken.

Studenten hebben niks aan theorieën die zij in de praktijk niet naar eigen hand kunnen zetten.

Het zijn een paar suggesties die ik de komende weken uitgebreider zal beschrijven in mijn posts. Door deze posts hoop ik een open gesprek los te kunnen maken waarin dat welzijn van de student centraal staat. Dit is namelijk een onderwerp waar we nog te weinig met elkaar over praten.

Hoger onderwijs: Rupsje Nooitgenoeg, zal komende zomervakantie een reeks aan posts bevatten die ingaan op het thema studentenwelzijn. Denk vooral met mij mee en laat een reactie of vraag achter!